Pesa ni chombo kinachotumika kupima thamani ya vitu kama huduma
na bidhaa. Pesa hutumika kubadilisha bidhaa na huduma mbalimbali. Kupata na
kuhifadhi pesa imekuwa ni changamoto kubwa sana. Hivyo basi ili uweze
kufanikiwa yakupasa kujifunza kuhusu pesa. Watu wengi waliofanikiwa wamejifunza
na kuelewa pesa.
1. Matumizi yasizidi
mapato
Ili uweze kufanikiwa kimaisha hasa katika suala
la pesa, basi yakupasa kutumia pesa chini ya kiwango unachoingiza. Hii itakusaidia
kuweka akiba kwa matumizi ya baadae na
hata kuwekeza. Jifunze kuwa na nidhamu ya pesa ikiwa ni pamoja na kuhifadhi angalau 10% ya pato lako. Watu wengi waliofanikiwa wanalijua hili vyema.
hata kuwekeza. Jifunze kuwa na nidhamu ya pesa ikiwa ni pamoja na kuhifadhi angalau 10% ya pato lako. Watu wengi waliofanikiwa wanalijua hili vyema.
2. Kujua thamani ya vitu.
Yakupasa ujue thamani ya vitu unavyotakiwa kuwa
navyo. Japokuwa uwekezaji ni muhimu, lakini lengo la kuwekeza ni kuweza
kutimiza mahitaji yako ya kila siku mfano chakula, mavazi na hata malazi. Unatakiwa
kununua vitu vyenye ubora wakati wote ili viweze kudumu. Ukipenda kununua vitu
vyenye ubora mdogo kwa thamani ndogo utajikuta ukinunua mara nyingi na hivyo
kupoteza pesa zaidi ya aliyenunua kimoja cha thamani. Kumbuka gharama ya kitu
huendana na thamani yake.
3. Kutobweteka na mapato
yasiyoongeeka
Ili uweze kufanikiwa inakupasa kuhakikisha kwamba mapato
yanakuwa siku hadi siku na kutoridhishwa kipato kisichokuwa. Inakupasa kutafuta
vyanzo vipya vya pesa ili uweze kuongeza kipato chako vinginevyo utafilisika si
muda mrefu. Pia yakupasa kujifunza jinsi ya kukuza biashara zako.
4. Kutopuuzia hati za pesa
(financial statements)
Hakikisha unakagua hati zako za kibenki kila mara ili uweze
kujua mapato na matumizi yako, Pia miradi,
uwekezaji na miamala mingine. Hii itakusaidia kugundua makosa na kuyarekebisha
haraka iwezekanavyo. Pia zitakuonyesha kama unakua, umedumaa au unaporomoka. Tenga
muda wa kukagua angalau mara moja kwa mwezi.
5. Kutokuwekeza kipumbavu
Ili ufanikiwe kipesa yakupasa kuchunguza unachowekeza kabla
hujawekeza. Hii itakusaidia sana kutopoteza pesa. Warren Buffet aliwahi kusema
;`Sheria namba moja ni kutopoteza pesa’.
Hii haimaanishi kwamba usiwekeze la hasha, bali wekeza unapoona kuna
mafanikio. Take calculated risks.
6. Usijifanye mjuaji
katika masuala ya pesa
Watu wengi waliofanikiwa hawajifanyi wanajua kila kitu hasa
linapokuja suala la pesa. Ujue dunia inabadilika kwa kasi mno na hivyo kutakiwa
kujifunza mambo mapya kila siku . Watu waliofanikiwa husoma vitabu vihusuvyo
pesa na kusikiliza vitabu sauti (audio books) kila mara. Kumbuka elimu kubwa
ipo katika vitabu na watu waliofanikiwa.
7. Kusikiliza ushauri wa
wataalamu wa pesa
Ili uweze kupanda katika kilele cha mafanikio ya pesa
yakupasa kutafuta na kuufanyia kazi ushauri wa wataalamu wa masuala ya pesa. Mathalani
kupata ushauri kuhusu masula ya kodi, uhasibu na hata masuala ya kisheria.
8. Kutokuwa mtumwa wa pesa
Watu hutafuta pesa ili ziwasaidie katika mambo mbalimbali. Kupuuzia
vitu vingine vya msingi kisa pesa ni makosa makubwa. Mfano kutokujali afya,
chakula, makazi na hata malazi na elimu yako
na jamii yako. Jitathmini kama uko ndani ya malengo yako, taaluma yako, malengo
ya kifamilia na malengo mengine ya kimaisha uliyojiwekea.
9. Kutokukusahau
kurekebisha matumizi ya pesa kunapotokea mabadiliko katika maisha
Katika maisha ya binadamu, mabadiliko ni kitu ambacho
hakiepukiki. Mabadiliko yaweza kuwa ndoa, kusomesha nk. Yakupasa kukaa meza
moja na wataalamu angalau mara moja kwa mwaka ili uweze
kufanya tathmini hali yako ya kifedha.
10.
Kutokuishi kwa mikopo
Matumizi yako yanapozidi kipato chako itakupasa uanze kuishi
kwa kukopa. Hivyo basi jifunza kuwa na nidhamu ya fedha. Watu wengi
waliofanikiwa wamekuwa na nidhamu kubwa sana kipesa na wale ambao
hawajafanikiwa ni kinyume chake.Mathalani kipato chako ni shilingi 100,000 kwa
mwezi lakini matumizi yako ni sh. 250,000 hakuna jinsi utakayokwepa kukopa.
asante kwa kusoma
asante kwa kusoma
0 comments:
Post a Comment
Note: only a member of this blog may post a comment.